Máy tính lượng tử sẽ định hình tương lai ngành ngân hàng ra sao?

Công nghệ lượng tử đang tạo nên làn sóng thay đổi mạnh mẽ trong lĩnh vực tài chính và khả năng thích nghi sẽ quyết định ai là người tiên phong trong kỷ nguyên mới này.

(Ceo-talk.vn) – Chuyên gia Phillip Wright – Giám đốc cấp cao Khối nghiệp vụ ngân hàng HSBC Việt Nam chia sẻ góc nhìn về sự nổi lên của máy tính lượng tử – từng được xem như khoa học viễn tưởng – sẽ định hình tương lai ngành ngân hàng ra sao?

Ông cho rằng trong kỷ nguyên đột phá công nghệ diễn ra với tốc độ chóng mặt, thế giới đang tiến gần hơn đến những thay đổi mang tính cách mạng. Các thực tế điển hình như Firesat – công cụ AI do Google phát triển, có thể phát hiện cháy rừng với độ chính xác tới mức chỉ bằng kích cỡ một lớp học và cập nhật hình ảnh độ phân giải cao mỗi 20 phút.

Trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, các hệ thống ứng dụng AI – từ phẫu thuật robot đến công cụ chẩn đoán – đang định hình lại cách thức triển khai các dịch vụ y tế. AI hiện nay không còn là chuyện của tương lai mà là động lực thật sự đang tái cấu trúc nhiều ngành công nghiệp.

Trong bức tranh chuyển đổi đó, máy tính lượng tử – từng được xem là một khái niệm khoa học viễn tưởng – nay đang dần hiện diện trong đời sống thực tiễn. Với ngành tài chính – ngân hàng, đây được xem là một công nghệ nền tảng và tiên phong, có khả năng làm thay đổi cách thức vận hành ngành trên quy mô toàn cầu.

Tương lai ngành tài chính dưới lăng kính lượng tử

Phillip Wright dẫn số liệu theo ước tính của McKinsey, việc ứng dụng công nghệ lượng tử có thể tạo ra giá trị lên tới 700 tỉ đô-la Mỹ cho ngành ngân hàng toàn cầu vào năm 2035.

lượng tử
Phillip Wright – Giám đốc cấp cao, Khối nghiệp vụ ngân hàng, HSBC Việt Nam

Một trong những ứng dụng rõ nét nhất hiện nay là khả năng phân tích rủi ro và đưa ra quyết định, hỗ trợ cho việc đánh giá tín dụng, đầu tư và quản lý danh mục, thay cho các mô hình phức tạp trước đây vốn đòi hỏi nhiều thời gian và năng lực tính toán. Nhờ khả năng mô phỏng và tối ưu hóa các biến số theo thời gian thực, các hệ thống lượng tử giúp cải thiện đáng kể chất lượng ra quyết định và hiệu quả hoạt động tài chính.

Về an ninh mạng, công nghệ lượng tử có thể tạo sức ảnh hưởng lớn trong bối cảnh các cuộc tấn công mạng ngày càng tinh vi, những phương pháp mã hóa truyền thống dần trở nên lỗi thời.

Nhiều tổ chức tài chính – trong đó có HSBC – đã chủ động đầu tư vào các mô hình mã hóa mới như mật mã lượng tử QKD (Quantum Key Distribution) – phương pháp đảm bảo trao đổi thông tin bằng cơ học lượng tử. HSBC đã tham gia mạng lưới bảo mật lượng tử do BT và Toshiba phát triển, kết nối các trụ sở với trung tâm dữ liệu thông qua QKD – một minh chứng cho thấy lượng tử bắt đầu được đưa vào vận hành thực tế.

Chuyên gia HSBC cho rằng nhờ những tiến bộ về lượng tử, khả năng giám sát và phòng chống gian lận sẽ có bước tiến nhảy vọt. Với năng lực phân tích hàng triệu giao dịch trong thời gian ngắn, máy tính lượng tử có thể nhận diện các dấu hiệu bất thường và hành vi đáng ngờ nhanh chóng và chính xác hơn các hệ thống hiện tại – hỗ trợ chống lại các nguy cơ đánh cắp danh tính, rửa tiền và gian lận tài chính.

Công nghệ lượng tử cũng mở ra hướng cải thiện trải nghiệm khách hàng, từ việc tối ưu hóa kỳ hạn vay đến triển khai các dịch vụ tài chính sử dụng AI. HSBC được ghi nhận là tổ chức đầu tiên trên thế giới hoàn tất một giao dịch vàng mã hóa được bảo mật bằng công nghệ lượng tử – một bước đi cho thấy nỗ lực đón đầu sự đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực tài sản số.

Cần chủ động trước rủi ro lượng tử

Phillip Wright nhận định, dù mở ra nhiều cơ hội, công nghệ lượng tử cũng đi kèm những rủi ro đáng kể – đặc biệt trong các ngành yêu cầu tiêu chuẩn bảo mật dữ liệu cao như ngân hàng và y tế. Một trong những mối lo lớn nhất là việc các hệ thống mã hóa hiện tại có thể bị phá vỡ khi máy tính lượng tử đạt đến quy mô nhất định. Dù chưa có mốc thời gian cụ thể, giới chuyên gia ước tính xác suất xảy ra điều này trong vòng một thập niên tới là 19–34%, và có thể đến sớm trong vòng 5 năm.

Nguy cơ từ chiến thuật tấn công “thu thập trước, giải mã sau” (harvest now, decrypt later) đang khiến nhiều tổ chức cảnh giác. Nhóm Chuyên gia an ninh mạng G7 (G7 Cyber Expert Group) cảnh báo, các tin tặc có thể thu thập dữ liệu mã hóa ở thời điểm hiện tại để giải mã trong tương lai bằng máy tính lượng tử. Do vậy, bất kỳ thông tin có “thời hạn sử dụng” dài hạn nào, như dữ liệu tài chính cá nhân, giao dịch chiến lược hoặc tài sản trí tuệ doanh nghiệp đều cần được bảo vệ ngay từ bây giờ để đề phòng các cuộc tấn công sau này.

Việc chuyển đổi sang hệ thống bảo mật lượng tử an toàn không thể thực hiện trong ngắn hạn mà cần lộ trình nhiều năm để đánh giá hệ thống hiện có, ứng dụng thuật toán hậu lượng tử cũng như tích hợp các công nghệ bảo mật lượng tử như QKD.

Chuyên gia từ HSBC khuyến cáo, đối với các tổ chức tài chính toàn cầu, thích ứng với chuẩn bảo mật lượng tử đồng nghĩa với trách nghiệm tuân thủ những tiêu chuẩn pháp lý và mã hóa không ngừng thay đổi trên toàn thế giới. Tại HSBC, ngân hàng này không chỉ chủ động củng cố lớp bảo mật nội bộ, mà còn hợp tác cùng các cơ quan quản lý – ví dụ như Cơ quan Quản lý Tiền tệ Singapore – để phát triển các tiêu chuẩn chung cho ngành.

Những nỗ lực của HSBC đã được ghi nhận. Theo xếp hạng của Evident – tổ chức chuyên theo dõi và đánh giá mức độ sẵn sàng trong ứng dụng AI và lượng tử của ngành ngân hàng – HSBC hiện đứng thứ hai toàn cầu về mức độ sẵn sàng trong ứng dụng lượng tử, với 96/100 điểm trong Chỉ số Sáng tạo Lượng tử (Quantum Innovation Index).

Sẵn sàng để dẫn đầu

Dù vẫn đang trong giai đoạn sơ khai, máy tính lượng tử được kỳ vọng sẽ thay đổi sâu sắc cục diện ngành tài chính. Những tổ chức có tầm nhìn dài hạn, chủ động nghiên cứu, hợp tác và thí điểm ngay từ bây giờ, sẽ có lợi thế dẫn đầu.

“Trong bối cảnh công nghệ không ngừng tiến lên, khả năng thích nghi và tư duy chuẩn bị từ sớm chính là yếu tố quyết định thành công trong kỷ nguyên mới của ngành ngân hàng,” chuyên gia HSBC nhấn mạnh.

——————————————–

Đọc thêm>>
AI năm 2025: Mạnh mẽ hơn, hiệu quả hơn và gần gũi hơn trong cuộc sống hàng ngày
Nghịch lý AI trong QA: Vừa lo mất việc, vừa tiên phong ứng dụng AI
Manh nha điện toán biết nhận thức – Gognitive Computing
Trong CMCN 4.0, tốc độ sáng tạo mới quyết định thành công

Xem thêm

Argor Capital dẫn dắt vốn 10 triệu USD vào startup AI Hay

Startup công nghệ AI Hay – nền tảng AI tạo sinh kết hợp hỏi đáp và mạng xã hội – vừa công bố gọi vốn thành công 10 triệu đô la Mỹ trong vòng Series A do quỹ đầu tư Argor Capital dẫn dắt.

Triển vọng Doanh nghiệp 2025: Tái cấu trúc, mở rộng thị trường và chuyển đổi số

Khảo sát do Ngân hàng UOB thực hiện vừa công bố cho thấy các phản ứng của doanh nghiệp sau những biến động về thuế quan kể từ tháng 4: 80% đang chủ động đưa ra giải pháp ứng phó và 60% vẫn giữ quan điểm tích cực về triển vọng trong năm tới.

Ứng dụng AI và dữ liệu thông minh: Chìa khóa quản trị doanh nghiệp hiện đại

Từ bộ phận điều hành đầu não đến trung tâm chăm sóc khách hàng, trí tuệ nhân tạo (AI) và dữ liệu thông minh đang từng bước tái định hình cách các doanh nghiệp vận hành và đưa ra quyết định để đổi mới năng lực kinh doanh.

SSI, Tether, U2U và AWS hợp tác phát triển hạ tầng tài chính số

Ngày 19.6, các đơn vị thành viên của công ty Chứng khoán SSI đã ký hợp tác với ba đối tác công nghệ - tài chính: Tether, U2U Network và AWS, đánh dấu bước tiến trong xây dựng hạ tầng tài chính số, tích hợp công nghệ blockchain và điện toán đám mây tại Việt Nam.

AI là bài kiểm tra năng lực tư duy chiến lược của doanh nghiệp Việt Nam

Theo TS. Cấn Văn Lực – Chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV, trí tuệ nhân tạo (AI) AI không chỉ là một xu hướng công nghệ mà còn là bài toán tích hợp giữa chiến lược, năng lực tổ chức và khả năng quản trị sự thay đổi trong doanh nghiệp.